Hasta Taşıma Teknikleri
Genel kurallar
Temel kural, çok gerekli olmadıkça hastanın taşınmamasıdır. Olay yerinin güvenliği ile ilgili bir tehdit varsa vea ambulansın fiziksel koşullar nedeniyle olay yerine gelmesi mümkün değilse hasta taşınmalıdır. Aksi takdirde hastayı kımıdatmamak gerekir, çünkü en ufak hareket bile hastaya kalıcı veya geçici zarar verebilir.
İlkyardımcı öncelikle kendi güvenliğini sağlamalıdır.
İlkyardımcının bel sağlığını korumak amacıyla sırtın gerginliğini koruyacak şekilde dizler ve kalçalar bükülmelidir. Kalkarken, ağırlık kalça kaslarına verilerek dizler en uygun biçimde doğrultulmalıdır.Yavaş ve düzgün adımlarla yürümek gereklidir, adımlar omuzdan daha geniş olmamalıdır.
Yön değiştirirken ani dönme ve bükülmelerden kaçınılmalıdır, hasta mümkün olduğunca az hareket ettirilmelidir.
Birden çok kişiyle hasta taşınacaksa, taşıma sırasında tüm hareketleri yönlendirecek sorumlu bir kişi olmalı, bu kişi hareketler için gereken komutları vermelidir. Bu kişi genellikle ağırlığın en fazla olduğu ve en fazla dikkat edilmesi gereken bölge olan baş ve boyun kısmını tutan kişi olmalıdır.
Acil taşıma teknikleri nelerdir?
Sürükleme:
Hastanın sürüklenmesi, özellikle, çok kilolu ve iriyarı kişileri taşırken, dar, basık ve geçiş güçlüğü olan bir yerden geçerken herhangi bir yaralanmaya neden olmamak için seçilebilecek bir yöntemdir. İlkyardımcının fiziksel kapasitesi göz önünde bulundurulmalıdır. Mümkünse battaniye kullanılmalıdır.
Hasta ayak bileklerinden, koltuk altından, el bileklerinden, varsa altındaki halıdan /battaniyeden tutarak sürüklenebilir.
Kucakta taşıma :
Bilinci açık olan çocuklar ve hafif yetişkinler için kullanışlı bir yöntemdir. Bir ilkyardımcı tarafından uygulanır.
•Bir elle yaralı dizlerinin altından tutularak destek alınır,
Diğer elle gövdenin ağırlığı yüklenerek sırtından kavranır,
Yaralıya kollarını ilkyardımcının boynuna dolaması söylenebilir.
Ağırlık dizlere verilerek kalkılır.
İlkyardımcının omzundan destek alma :
Hafif yaralı ve yürüyebilecek durumdaki hasta/yaralıların taşınmasında kullanılır. 1 veya 2 ilkyardımcı tarafından uygulanır.
Yaralının bir kolu ilkyardımcının boynuna dolanarak destek verilir, ilkyardımcı boşta kalan kolu ile hasta/yaralının belini tutarak yardım eder.
Sırtta taşıma:
Bilinçli hastaları taşımada kullanılır. Bir ilkyardımcı tarafından uygulanır.
İlkyardımcı hasta/yaralıya sırtı dönük olarak çömelir ve bacaklarını kavrar,
Hasta/yaralı kollarını ilkyardımcının boynunun yanlarından geçip göğsünde birleştirir, ağırlık dizlere verilerek hasta/yaralı kaldırılır.
Altın Beşik Yöntemi: İki ilkyardımcı ile ellerin üzerinde taşıma:
Hasta/yaralının ciddi bir yaralanması yoksa ve yardım edebiliyorsa iki, üç, dört elle altın beşik yapılarak taşınır.
İki elle: İki ilkyardımcının birer eli boşta kalır, bu elleri birbirlerinin omzuna koyarlar, diğer elleri ile bileklerinden kavrayarak hasta/yaralıyı oturturlar.
Üç elle: Birinci ilkyardımcı bir eli ile ikinci ilkyardımcının omzunu kavrar, diğer eli ile ikinci ilkyardımcının el bileğini kavrar. İkinci ilkyardımcı bir el ile birinci ilkyardımcının bileğini, diğer eli ile de kendi bileğini kavrar.
Dört elle: İlkyardımcılar bir elleri ile diğer el bileklerini, öbür elleri ile de birbirlerinin bileklerini kavrarlar.
Kollar ve bacaklardan tutarak taşıma:
Hasta/yaralı bir yerden kaldırılarak hemen başka bir yere aktarılacaksa kullanılır. İki ilkyardımcı tarafından uygulanır.
İlkyardımcılardan biri sırtı hasta/yaralıya dönük olacak şekilde bacakları arasına çömelir ve elleri ile hasta/yaralının dizleri altından kavrar. İkinci ilkyardımcı hasta/yaralının baş tarafına geçerek kolları ile koltuk altlarından kavrar. Bu şekilde kaldırarak taşırlar.
Sandalye ile taşıma:
Hasta/yaralının bilinçli olması gereklidir. Özellikle merdiven inip çıkarken çok kullanışlı bir yöntemdir. İki ilkyardımcı tarafından uygulanır.
Bir ilkyardımcı sandalyeyi arka taraftan, oturulacak kısma yakın bir yerden, diğer ilkyardımcı sandalyenin ön bacaklarını aşağı kısmından kavrayarak taşırlar.
Araç içinden yaralıyı çıkarma (RENTEK manevrası)
Trafik kazası geçirmiş bir yaralıyı, bir tehlike söz konusu olduğunda omuriliğine zarar vermeden çıkarmak amacıyla Rentek manevrası kullanılır. Kazazede sadece solunum durması, yangın, patlama tehlikesi gibi olağanüstü durumlarda araçtan çıkarılmalıdır.
Rentek manevrasını uygularken sırasıyla;
Güvenlik önlemleri alınmalıdır. Bu amaçla trafik güvenliği sağlanmalı, aracın el freni çekilmeli ve araç çalışıyorsa durdurulmalıdır.
Yaralının ayaklarının sıkışmamış olduğundan emin olunmalıdır.
İlkyardımcı, yaralıya yan taraftan yanaşır, iki koluyla yaralının koltuk altlarından girer. Hastaya uzak olan eliyle yaralının kendisine uzak olan kolunu, hastaya yakın olan eliyle de hastanın çenesini sıkıca kavrayıp kendi başına yaslayarak boyun tespiti yapar. Ardından baş-boyun-gövde eksenini mümkün olduğunca hareket ettirmeden bütün halinde yaralıyı araçtan dışarı çeker.
Yaralıyı dışarı aldıktan sonra yavaşça yere bırakır.
Omuzda taşıma ( İtfaiyeci yöntemi) :
Yürüyemeyen yada bilinci kapalı olan kişiler için kullanılır. Bir ilkyardımcı tarafından uygulanır. İlkyardımcının bir kolu boşta olacağından merdiven yada bir yerden rahatlıkla destek alınabilir.
•İlkyardımcı sol kolu ile omzundan tutarak hasta/yaralıyı oturur duruma getirir,
Çömelerek sol kolunu hastanın bacaklarının arasından geçirir,
Hastanın vücudunu sol omzuna alır,
Diğer elle hastanın sağ elini tutar, ağırlığı dizlerine vererek kalkar,
Hastanın önde boşta kalan bileği kavranarak hızla olay yerinden uzaklaştırılır.
Omurga Yaralanması Şüphesinde Taşıma:
Omurga yaralanması şüphesi varsa hasta en az 3 ideal olarak 6 kişi ile taşınır.
6 kişi ile taşıma
3 kişi ile taşıma
3 kişi ile taşıma iki farklı yöntemle gerçekleştirilebilir. İlk yöntemde,
3 ilkyardımcı hastanın bir yanına, yan yana bir dizleri yerde olacak şekilde diz çökerler,
En baştaki ilkyardımcı, baş ve omuz bölgesinin, ortadaki göğüs bölgesinin, ayak kısmındaki ise bacak ve ayak kısmının taşınmasında sorumludur.
Baştaki ilkyardımcının komutu ile ilkyardımcılar aynı anda hastayı hafifçe döndürerek elleriyle gövdenin karşısına geçmeye çalışırlar.
Tek dizlerini kaldırıp hastayı kollarının üstüne kaldırırlar.
Ardından tek bir hareketle hasta/yaralıyı göğüslerine doğru çevirirler ve düzgün bir şekilde ayağa kalkarlar.
İkinci yöntemde ise, ilkyardımcılar iki kişi bir tarafta diğeri karşı tarafta olacak şekilde yerleşirler. Tek başına olan ilkyardımcı ellerini hastanın gövdesinin altından geçirip her iki ilkyardımcının içerde kalan, yanyana olan ellerini tutar. İki ilkyardımcı açıkta kalan elleriyle başı ve ayakları taşır.
